Καλλιέργεια λεβάντας: μυστικά για διαχείριση ποιότητας προϊόντος και υψηλές αποδόσεις

Η λεβάντα αποτελεί ένα από τα φυτά υψηλού καλλιεργητικού ενδιαφέροντος, δεδομένου ότι τα προϊόντα της αναφέρονται σε ένα μεγάλο φάσμα της βιομηχανίας.

Ειδικότερα το αιθέριο έλαιο της λεβάντας είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί στη φαρμακευτική, στην κοσμετολογία, στην αρωματοποιία και στα τρόφιμα για βελτίωση της γεύσης. Αυτή ακριβώς η ποικιλομορφία στη δράση του αιθέριου ελαίου της λεβάντας (όπως και των περισσότερων αρωματικών-φαρμακευτικών φυτών), μας δίνει το δικαίωμα να συζητάμε για διαμόρφωση ποιότητας.

Διαμόρφωση ποιότητας σε ένα προϊόν σημαίνει ότι με διάφορους τρόπους, φυσικούς ή τεχνητούς, προσδίδω όσο πιο πολύ γίνεται τα χαρακτηριστικά που απαιτεί η αγορά.  Με πιο απλά λόγια αυτό σημαίνει ότι τα συστατικά του αιθέριου ελαίου της λεβάντας, πρέπει να βρίσκονται σε αναλογίες που είναι πιο κοντά στις προδιαγραφές της αγοράς. Για παράδειγμα, η ευρωπαϊκή φαρμακοποιία δίνει ως δείκτες ποιότητας μεταξύ άλλων, την εκατοστιαία αναλογία λιναλοόλης μεταξύ 20-45% και της καμφορά μικρότερη από 1,2%.

Ας εξετάσουμε λοιπόν, ποιοι είναι εκείνοι οι παράγοντες που επιδρούν τόσο στην ποιότητα, αλλά και στην απόδοση σε αιθέριο έλαιο.

Ο πλέον καθοριστικός παράγοντας για τα περισσότερα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά είναι η επιλογή κατάλληλου υλικού.  Υπάρχουν διάφορα είδη λεβάντας τα οποία δίνουν διαφορετικές αποδόσεις και ποιότητες. Αυτή που συνιστά το εμπορικότερο είδος είναι η Lavandula angustifolia, ενώ άλλα είδη είναι η L. stoechas και L. latifolia η οποία δίνει αιθέριο έλαιο με υψηλότερο ποσοστό σε καμφορά.

Επίσης αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι η απόδοση και ποιότητα επηρεάζεται από το μικροκλίμα της περιοχής καλλιέργειας. Είναι παρακινδυνευμένο να δώσουμε στοιχεία και πάντοτε αυτό που συνιστάται είναι δοκιμές πριν αρχίσει η καλλιέργεια σε μεγάλη κλίμακα.

Τρόπος συγκομιδής: η διαδικασία με την οποία θα συλλέξουμε είναι ζωτικής σημασίας για τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά του αιθέριου ελαίου. Γενικά η χειρωνακτική συλλογή δίνει τη δυνατότητα επιλογής του συγκομιζόμενου τμήματος (π.χ. μόνο άνθη;) και παρατείνει το χρόνο ζωής μετασυλλεκτικά. Είναι όμως μια αργή διαδικασία και σίγουρα πιο ακριβή. Πρέπει να δοθεί προσοχή στη μέθοδο μηχανικής συλλογής διότι κι αυτή μπορεί να επηρεάσει την απόδοση και ποιότητα του προϊόντος.

Χρόνος συγκομιδής: διαχέεται η εντύπωση ότι το χρονικό σημείο που ο παραγωγός θα συλλέξει είναι σταθερό. Αυτό δεν ισχύει πάντα στην περίπτωση των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, αν αναλογιστούμε ότι η καλλιέργεια δεν ολοκληρώνει τον βιολογικό της κύκλο. Η απάντηση στο «πότε» πάλι προκύπτει από τις ανάγκες της αγοράς. Αν παρατηρήσουμε τη σύσταση ενός αιθέριου ελαίου σε διαφορετικά χρονικά σημεία αυτή είναι διαφορετική. Η λήψη απόφασης εξαρτάται από τη συνολική απόδοση της φυτείας σε σχέση με το συστατικό που μας ενδιαφέρει να είναι αυξημένο. Για παράδειγμα το αιθέριο έλαιο λεβάντας είναι πλούσιο σε 1,8 κινεόλη πριν την άνθηση και σε λιναλοόλη κατά την άνθηση. Αναλόγως την επιχειρηματική στόχευση, ο παραγωγός επιλέγει τον κατάλληλο χρόνο συγκομιδής.

Το υλικό και ο χρόνος απόσταξης: τα άνθη δίνουν καλύτερη απόδοση σε αιθέριο έλαιο σε σχέση με τα υπόλοιπα τμήματα του φυτού. Ο χρόνος απόσταξης πάλι συναρτάται από το επιθυμητό αποτέλεσμα. Γενικά η 1 ώρα θεωρείται ένας καλός χρόνος, ενώ δείτε τους χρόνους όπου συγκεκριμένα συστατικά λαμβάνονται στο μέγιστο βαθμό (σε ξηρά άνθη):

Κινεόλη: πολύ σύντομα η απόσταξη.
Καμφορά: 7-15 λεπτά
Λιναλολικό οξύ: 30 λεπτά

Αν θέλετε να μάθετε σε βάθος την τέχνη της γεωργίας εγγραφείτε στη Σχολή Γεωργίας